Thế nào là hệ thống cấp thoát nước?

Hệ thống cấp thoát nước cung cấp thông tin về chủng loại, chất lượng và khối lượng nước cho người sử dụng, đáp ứng các yêu cầu đa dạng. Bên cạnh đó, hệ thống này còn chịu trách nhiệm thu gom, vận chuyển và xử lý nước thải để loại bỏ ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe và đảm bảo chất lượng nước cho cộng đồng.

Hệ thống cấp thoát nước bao gồm hai phần: hệ thống cấp nước và hệ thống thoát nước. Các tiêu chuẩn và quy chuẩn liên quan đến hệ thống này bao gồm:

• Quy chuẩn về hệ thống cấp thoát nước trong nhà và công trình, được ban hành theo Quyết định số 47/1999/QĐ-BXD ngày 21/12/1999 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.

• Tiêu chuẩn TCVN 4513-1988 về Cấp nước bên trong – Tiêu chuẩn thiết kế.

• Tiêu chuẩn TCVN 4474-1987 về Thoát nước bên trong – Tiêu chuẩn thiết kế.

Một số hệ thống cấp thoát nước phổ biến

Hệ thống cấp nước

Hệ thống cấp nước là một tổ hợp công trình bao gồm thu gom, vận chuyển, xử lý, điều hòa và phân phối nước đến các đối tượng sử dụng. Hệ thống này phải đảm bảo cung cấp nước đầy đủ, liên tục và đạt chất lượng cần thiết cho các nơi tiêu thụ và sản xuất. Đồng thời, hệ thống cần có chi phí xây dựng và vận hành thấp, thi công dễ dàng, phù hợp với đặc điểm công trình, và có khả năng cơ giới hóa và tự động hóa trong khai thác, xử lý và vận chuyển nước.

Nguồn nước cho hệ thống cấp nước có thể lấy từ nhiều nguồn khác nhau như nước ngầm, nước mặt và nước mưa, tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng. Các nhà máy, xí nghiệp nhỏ có thể sử dụng nước sạch từ hệ thống cung cấp nước địa phương.

Sơ đồ mạng lưới cấp nước gồm các phần chính:

• Nguồn nước: Nước ngầm hoặc nước bề mặt.

• Công trình thu và trạm bơm cấp 1: Thu gom nước từ nguồn và bơm lên trạm xử lý.

• Trạm xử lý: Làm sạch nước nguồn để đạt các tiêu chuẩn chất lượng.

• Bể chứa nước sạch: Điều hòa lưu lượng giữa các trạm bơm cấp 1 và cấp 2.

• Trạm bơm cấp 2: Vận chuyển nước đã xử lý từ bể chứa đến mạng lưới tiêu dùng.

• Đài nước: Điều hòa lưu lượng nước giữa trạm bơm cấp 2 và mạng lưới tiêu dùng.

• Mạng lưới truyền dẫn và phân phối: Bao gồm mạng cấp 1 truyền dẫn, mạng cấp 2 phân phối, và mạng cấp 3 kết nối với các ống cấp nước.

Hệ thống cấp nước có thể được phân loại theo đối tượng phục vụ (như khu công nghiệp, nông nghiệp, đô thị, đường sắt) hoặc theo chức năng (như cấp nước sinh hoạt, chữa cháy, sản xuất). 

Hệ thống thoát nước

Hệ thống thoát nước bao gồm ba loại chính: nước thải sinh hoạt, nước thải sản xuất và nước mưa. Các thành phần cố định của hệ thống này gồm có đường ống nước thải, xi phông và hố ga.

Đối với đường ống nước mưa, tùy theo nhu cầu, nước có thể được thải ra môi trường tự nhiên hoặc tái sử dụng cho sinh hoạt và sản xuất.

Một số lưu ý khi thi công hệ thống thoát nước thải và nước mưa:

• Đường ống nước thải cần được đấu nối phù hợp với từng loại nước thải. Ví dụ, nước thải từ bồn rửa không nên xả vào đường ống nước mưa. Trong các xí nghiệp và nhà máy công nghiệp có thể có nhiều hệ thống thoát nước thải khác nhau tùy thuộc vào tính chất, thành phần, lưu lượng và nhiệt độ của nước thải.

• Các đầu thoát nước thải cần được bảo đảm không bị tắc nghẽn bởi rác và phải có lưới lọc để ngăn rác gây tắc đường ống.

• Cần kiểm tra định kỳ các đường ống nước thải chôn ngầm, ống dẫn chất thải, ống thông gió và ống cống ngầm để bảo đảm hệ thống luôn hoạt động tốt, không bị rò rỉ, tắc nghẽn hay hư hỏng.

• Để ngăn chặn khí thải và côn trùng xâm nhập từ đường ống thoát nước thải vào khu dân cư, các thiết bị vệ sinh như bồn rửa tay, chậu rửa, bồn tắm, vòi sen và nhà vệ sinh cần được gắn với ống xi phông (dạng chữ U, dạng chai hoặc loại chống chảy ngược). Nếu không thường xuyên sử dụng, mỗi tuần nên đổ khoảng nửa lít nước vào đầu ống nước thải, và thêm một muỗng cà phê chất tẩy trắng pha loãng theo tỷ lệ 1:99. Với nắp thoát nước ở sàn, cần phun thuốc diệt côn trùng sau khi vệ sinh sạch sẽ.

• Cửa cống cần được bố trí sao cho dễ dàng bảo trì và không bị cản trở bởi đồ dùng hay cây cảnh. Biện pháp ngăn chặn khí thải rò rỉ từ hố ga có thể bao gồm sử dụng nắp cống hai lớp hoặc sửa chữa các cạnh và vết nứt ở miệng cống.

Thiết kế hệ thống cấp thoát nước cần tuân thủ nguyên tắc gì?

Nguyên tắc khi thiết kế hệ thống cấp nước

Nguyên tắc khi thiết kế hệ thống cấp thoát nước

Khi thiết kế hệ thống cấp nước, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Đảm bảo đường ống dẫn nước đến các thiết bị sử dụng là ngắn nhất có thể.

• Thuận tiện cho việc vận hành và sửa chữa bằng cách bố trí các van khóa tổng, van khóa cho từng khu vực và từng phòng vệ sinh. Vị trí van khóa nên được đặt ở nơi dễ dàng tiếp cận.

• Trang bị bể nước ngầm và két nước mái để đảm bảo cung cấp nước trong trường hợp bị mất nước.

• Đối với nhà có một tầng hoặc tầng áp mái, do áp lực nước từ két nước xuống các thiết bị thường yếu, cần lắp đặt thêm máy bơm tăng áp để đảm bảo nước chảy mạnh, đủ để sử dụng vòi hoa sen.

Nguyên tắc khi thiết kế hệ thống thoát nước

Khi thiết kế hệ thống thoát nước, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Đường ống thoát nước nằm ngang phải có độ dốc tối thiểu là 1/D (D là đường kính của ống). Ví dụ, ống có đường kính D=110 thì độ dốc tối thiểu phải là 0,9%.

• Đường ống thoát nước vệ sinh và tiểu tiện phải được gom chung và dẫn vào bể phốt, không được đi chung với các hệ thống đường ống khác. Trong các khu đô thị có nhà máy xử lý nước thải tập trung, có thể gom nước thải vào bể phốt và dẫn tới hố ga của tuyến thu gom đô thị để xử lý.

• Đường ống thoát nước sàn, nước rửa, nước từ bồn tắm và máy giặt phải được đi chung và đổ ra hố ga ngoài nhà, không được đi chung với đường ống thoát vệ sinh và tiểu tiện.

• Đường ống thoát nước mưa nên đi độc lập để đảm bảo thoát nước tốt trong trường hợp mưa to, tránh tràn ngược vào nhà. Nếu phải lắp chung với hệ thống thoát nước rửa, cần tăng đường kính ống để đảm bảo thoát nước hiệu quả.

• Đối với các công trình lớn với đường ống dài, cần có hệ thống thông hơi cho cả trục và đường ống nhánh. Đối với công trình nhỏ, trục thoát nước phải được thông hơi lên mái, đường kính ống thông hơi lên mái là D60 hoặc D75. Bể phốt bắt buộc phải có ống thông hơi D75 riêng và đưa thẳng lên mái.

• Chuẩn bị đầy đủ các thiết bị như van điều khiển, đồng hồ đo nước thải và phụ kiện đường ống. Đảm bảo mua từ các nhà phân phối uy tín để có được chất lượng sản phẩm tốt nhất và hiệu quả làm việc cao nhất.

Quy trình lắp đặt hệ thống cấp thoát nước tại Tramexco

Quá trình thi công đường ống cấp thoát nước cần tuân thủ theo một trình tự nhất định. Đối với hệ thống cống thoát nước cho nhà dân, nhà phố, công ty, nhà máy và xí nghiệp, cần có bản vẽ chi tiết và cụ thể.

Lắp đặt hệ thống cấp nước

Mạng lưới cấp nước bao gồm đường ống chính, đường ống nhánh và các ống nối phân phối nước. Hệ thống này được chia thành ba loại:

1. Mạng lưới cấp nước cụt

Đây là hệ thống chỉ cấp nước từ một hướng duy nhất. Dễ tính toán và có tổng chiều dài ngắn, dẫn đến chi phí đầu tư thấp. Tuy nhiên, không đảm bảo an toàn khi xảy ra sự cố tại điểm đầu mạng, có thể dẫn đến mất nước trên toàn bộ hệ thống. Thường được áp dụng ở các thành phố nhỏ, thị xã, thị trấn không có khu công nghiệp hoặc không yêu cầu cung cấp nước liên tục.

2. Mạng lưới cấp nước vòng

Đây là mạng lưới đường ống khép kín, cho phép mọi điểm có thể cấp nước từ hai hoặc nhiều phía. Mạng lưới này đảm bảo an toàn khi cấp nước, tuy nhiên việc tính toán thiết kế phức tạp do không biết chính xác hướng chảy nước. Tổng chiều dài của mạng lưới đường ống lớn gây ra chi phí đầu tư và quản lý cao.

3. Mạng lưới cấp nước hỗn hợp

Đây là sự kết hợp giữa hai loại mạng lưới trên, phù hợp với nhu cầu sử dụng và tính chất của từng đối tượng. Mạng lưới vòng được sử dụng cho các đoạn truyền dẫn nước quan trọng, trong khi mạng lưới cụt được áp dụng cho các điểm không quan trọng hơn.

Mạng lưới cấp nước hỗn hợp là sơ đồ phổ biến nhất vì nó kết hợp được ưu điểm của cả hai loại mạng lưới trên, tối ưu hóa hiệu quả cấp nước và quản lý hệ thống.

Lắp đặt hệ thống thoát nước

Quy trình lắp đặt hệ thống thoát nước bao gồm các bước sau:

• Bước 1: Khảo sát địa điểm để xác định vị trí lắp đặt đường ống thoát nước.

• Bước 2: Tiến hành lắp đặt đường ống thoát nước.

• Bước 3: Thu gom nước thải và nước mưa.

• Bước 4: Xử lý nước thải để đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường.

Tổng kết

Trên đây là một số thông tin về hệ thống cấp thoát nước. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hệ thống cấp thoát nước. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với Tramexco để được giải đáp chi tiết.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

CÔNG TY CỔ PHẦN TRAMEXCO

• Địa chỉ: 113 Trường Thi - Phường Trường Thi - TP Thanh Hóa

• Số điện thoại: 09.8687.8688